Milli Edebiyat Zevk ve Anlayışını Sürdüren                                          Şiir ve Şairler

Bu gruptaki sanatçılar: Ahmet Kutsi Tecer, Orhan Saik Gökyay, Kemalettin Kamu, Arif Nihat Asya, Zeki Ömer Defne ve Beş Hececiler. Beş Hececiler: Faruk Nafiz Çamlıbel, Enis Behiç Koryürek, Halit Fahri Ozansoy, Orhan Seyfi Orhon, Yusuf Ziya Ortaç Ayrıca: Kemalettin Kamu, Arif Nihat Asya, Ahmet Kutsi Tecer, Zeki Ömer Defne, Orhan Şaik Gökyay Tıpkı Beş Hececiler gibi bu beş isim de çoğunlukla hece ölçüsünü kullanarak Anadolu insanını ve coğrafyasını milli bir duyarlılıkla ele almışlardır.     KEMALETTİN KAMU (1901 - 1948) Kemalettin Kamu, şiire 1919'da Büyük Mecmua'da şiirlerini yayımlatarak başlamıştı.  Kurtuluş Savaşı yıllarında Dergah dergisinde yazdığı şiirlerle ün kazandı. Varlık ve Oluş dergilerinde de şiirlerini yayımladı. Başlangıçta aruz ölçüsü ile yazan Kamu daha sonra hece ölçüsüyle ve sade bir dille Milli Edebiyat akımına bağlı yurt sevgisi, gurbet, aşk konularını işleyen şiirler yazmıştı.     Şiirleri ölümünden sonra Rifat Necdet Evrimer tarafından "Kemalettin Kamu, Hayatı, Şahsiyeti ve Şiirleri" (1949) adlı kitapta toplandı. NOT: Kemalettin Kamu, İstanbul'un müttefikler tarafında fiilen işgal günü olan 16 Mart faciası karşısında "Gurbet" şiirini yazdı. Bu şiir onun ''Gurbet Şairi'' olarak tanınmasını sağladı O kara günlerde gurbet acısını en iyi duyan ve duyuran Kemalettin'e "Gurbet Şairi" denilmektedir. Gurbet şiirinde; "Ben gurbette değilim, gurbet benim içinde" der. İzmir düşman tarafından işgal edilince şair "Türk'ün İlahisini" yazdı. Kemalettin Kamu "İstiklal Ordusu Şehitlerine" şiirini de yazdı. Bu şiirde temiz bir dil güzel bir ahenk ve içli bir şairin en samimi duyguları hakimdir.  Eserleri: Gurbet, Hicret, Kimsesizlik, Seneler, Türkün Duası, Zafer, Erzurum, Dadaş, Tuna, Dumlupınar Yolunda, Ağıt İstiklal Ordusu Şehitlerine adlı şiirlerİ yazmıştır.     ARİF NİHAT ASYA (1904 - 1957) Öğretmenlik yaptığı yıllarda Anadolu'nun birçok yerini tanıyan, bir ara Adana milletvekilliği yapt. Arif Nihat Asya, edebiyatımızda "Bayrak Şairi" olarak tanınmıştır. Heceyle, aruzla ve serbest ölçüyle şiirler yazan Asya, milli konuları İnce bir duyarlılıkla İşlemiştir. Din ve kahramanlık duygusu şiirlerinde çok belirgindir. Son derece sade bir dille yazan şair, dil estetiğine çok önem vermiştir. Sanatçının şiirlerinde epik, lirik ve didaktik özellikler görülür. Düzyazı alanında da eserleri vardır. Şair, Osmanlı tarihine son derece hayrandır. Onda, İslâm inancı ile Türklük şuuru bütünleşmiştir. Tarihimize ve kültürümüze dair her şeyi büyük bir heyecanla işlemiştir. Arif Nihat, sâde milliyetçi değil her şeyi ile millî bir şairdir. Eserleri, Kitapları   Şiir: Heykeltıraş (1924) Yastığımın Rüyası (1930) Ayetler (1936) Bir Bayrak Rüzgar Bekliyor (1946) Kubbe-i Hadrâ (Mevlana üzerine, 1956) Kökler ve Dallar (1964) Emzikler (1964) Dualar ve Aminler (1967) Aynalarda Kalan (1969) Bütün Eserleri (1975-1977) Rubaiyyat-ı Ârif (rubailer, 1956) Kıbrıs Rubaileri (rubailer, 1964, 1967) Nisan (rubailer, 1964) Kova Burcu (rubailer, 1967) Avrupa’dan Rubailer (1969) Şiirler (Ahmet Kabaklı derledi, 1971) Bütün Eserleri (1975-1977, Ötüken Yayınları)   Düzyazı: Kanatlar ve Gagalar (özdeyişler, 1946) Enikli Kapı (makaleleri, 1964)   AHMET KUTSİ TECER (1901 - 1967) Duygulu ve memleket şiirleri ile tanınır. Şiirlerinde Anadolu halk motiflerini işlemiştir. Hece ölçüsüne yeni biçimler eklemiştir. Avrupai şiir anlayışında, aşık tarzı söyleyişe yönelmiştir. Şiirlerinde iç duygu ve bununla birlikte gelişen hafif sesli bir musiki havası vardır. Halk edebiyatı üzerine araştırmaları önemlidir. Edebiyatımıza Aşık Veysel'i kazandırmıştır.   Eserleri: 2002 yılında Kültür Bakanlığı tarafından Tecer'in Bütün Şiirleri yayınlanır. Ahmet Kutsi, şiirlerini hece ölçüsünde ve yalın bir dille yazmış. Aşk, doğa, ölüm, özlem gibi konuları işlemiştir. OKUMADAN GEÇME! En çok bilinen "Orada Bir Köy Var Uzakta" adlı şiirini babasının memleketi olan Apçağa Köyü (Erzincan/Kemaliye) için yazmıştır. 1940 yılında yayınlanan Köylü Temsilleri adlı kitabı seyirlik oyunlarımız üzerine yazılmıştır. Bir kaç defa yayınlanan eser, büyük yankılar uyandırmıştır.   Tiyatro Eserleri : Tecer, tiyatro oyunları yazarak Türk Edebiyatı'ndaki büyük bir boşluğu doldurmuştur ve tiyatrocu kimliğini ispat etmiştir. Köşebaşı, Koçyiğit Köroğlu, Yazılan Bozulmaz, Bir Pazar Günü, Satılık Ev   ZEKİ ÖMER DEFNE (1903 - 1992) Anadolu'yu şiirlerinin ana teması olarak aldı. Yurt güzellemeleriyle tanındı. Yazdığı yurt güzellemeleri şiirlerinde Erzurum, Eğin, Ilgaz, Isparta, Bursa, İstanbul, Konya illerini çeşitli özellikleriyle tanıttı. Güçlü bir anlatıma ve duyarlığa sahip olan şiirleri ancak 1970'lerden itibaren kitaplaşmaya başlamıştır. Zeki Ömer Defne, Aralık 1992'de yaşama gözlerini yumdu.   Eserleri . Denizden Çalınmış Ülke (1971) . Sessiz Nehir (1985) . Kardelenler (1988) . Dede Korkut Hikayeleri Üzerinde Edebi Sanatlar Bakımından Bir Araştırma (1994) ORHAN ŞAİK GÖKYAY ( 1902 -1994) Edebiyat tarihi ve dil araştırmacısı aynı zamanda şairdir. Edebiyat Fakültesini bitirdikten sonra Kastamonu, Malatya, Edirne, Ankara, Eskişehir ve Bursa'da edebiyat öğretmenliği yaptı. "Bu Vatan Kimin" şiirini Bursa'da iken yazdı. Milli duyarlılığı işleyen epik şiirleriyle tanınır. Bazı Eserleri . Dede Korkut (İstanbul, 1938) . Dedem Korkut'un Kitabı(İstanbul, 1973) . Katip Çelebi'den Seçmeler (İstanbul, 1968) . Destursuz Bağa Girenler (Dergâh yayınları, İstanbul 1982)

 ÖMER BEDRETTİN UŞAKLI (1904-1946)

 Hece ölçüsüyle şiirler yazmıştır.

 Anadolu’yu, tarihi, deniz güzelliklerini işlemiştir.

Eserleri:
Şiir: Deniz Sarhoşları, Yayla Dumanı, Sarıkız Mermerleri

 BEHÇET KEMAL ÇAĞLAR 

 Halk şiiri biçim özellikleriyle şiirler yazmıştır.


 Atatürk’e ve cumhuriyete olan sevgisini anlatmıştır.

 “Ankaralı Âşık Ömer” takma adıyla şiirler de yazmıştır.

OKUMADAN GEÇME! Faruk Nafiz Çamlıbel'le beraber Onuncu Yıl Marşı'nı yazdı.

Eserleri:
Şiir: Erciyes’ten Kopan Çığ, Burada Bir Kalp Çarpıyor, Benden İçeri

Halide Nusret Zorlutuna
(1901, 1984)

Şiir yazmaya mütareke yıllarında başladı. Kurtuluş Savaşı'nın etkisi ve heyecanıyla millî edebiyat akımına katıldı.

 Kadın duyarlılığıyla işlediği şiirlerinin yanı sıra hikâye, deneme, roman türlerinde de eserler verdi.

Millî edebiyat akımı içinde değerlendirilen şiirlerinde hececi anlayışa bağlı kaldı.

 Şiir hikâye ve düzyazıları Millî Mecmua,  Aydabir,  Çınaraltı,  Hisar, Türk Kadını, Türk Edebiyatı,  Ayşe ve Töre gibi dergilerde yayımlandı.

Milli edebiyat akımı içinde değerlendirilen şiirlerinde geleneksel ölçü ve anlayışa bağımlı kaldı.

''Git Bahar'' adlı şiiriyle tanınmıştır

General Aziz Vecihi Zorlutuna ile evli olan Hâlide Nusret hanım, Ünlü romancılardan Emine Işınsu'nun annesi,Pınar Kür'ün de teyzesidir.

Git Bahar

Çekil bu gölgeli yolda gezinme...
Bahar, bakışların yine pek sarhoş.
Yanılıp gönlüme misafir inme:
Kapısı kilitli, mihrabı bomboş
Mabettir orası, meyhane değil!

Altınlı başında papatya niçin?
Sarı saçlarına pembe gül takın!
Git bahar, gönlümde ibadet için,
Diz çöken kızları ürkütme sakın,
Kalbime girme, o kâşâne değil!

…

Gel Bahar

Gel bahar, erit bu yolun karını,
Geçen seneleri anmayalım hiç
Dinle bülbüllerin şarkılarını
Güllerin kıpkızıl şarabını iç.
Bu dünya bir büyük meyhanedir, gel!

Gel bahar, gel bahar, yakınlarda gül!
Denize renginden armağan bırak
Ufuklarda gezin, semaya süzül
Sonra yavaş yavaş in, içime ak!
Gönlüm hasretinle divanedir, gel!

ESERLERİ:

ŞİİR:
Geceden Taşan Dertler (1930)
Yayla Türküsü (1943)
Yurdumun Dört Bucağı (1950)
Ellerim Bomboş (1967)



ROMAN:
Küller (1921)
Sisli Geceler (1922)
Beyaz Selvi (1945)
Büyük Anne (1971)
Aydınlık Kapı (1974)

Necmettin Halil Onan 

(1902-1968)

Yazın yaşamına aruz ölçüsünde şiirler yazarak başladı. İlk şiirleri Nedim dergisinde yayımlandı.

Aruzu bırakıp hece ölçüsünde şiirler yazmaya başladığında şiirlerini Dergah ve Hayat dergilerinde yayımladı.

Şiirlerini 1927'de ve 1933'de bastırdığı iki kitapta topladı.

Aşk, doğa ve ulusal duygular ile ilgili şiirler yazdı. Son dönem şiirlerinde Yahya Kemal Beyatlı etkisi görülür.

İşleyen Yara adlı romanı, kitap olarak basılmamış ancak 1932 yılında Vakit Gazetesi'nde tefrika edilmiştir.

Ortaokullar için dilbilgisi kitapları da hazırlamıştır.

''Bir Yolcuya'' şiiri onun en tanınmış eseridir.

 Eserleri

Şiir kitapları:
Çakıl Taşları (1927) 

Bir Yudum Daha (1933) 

Diğer Kitapları:
Dilbilgisi (1928), 2 cilt 
Dilbilgisi (1934) 
Dilbilgisi (1943), İlkokullar için 
İzahlı Divan Şiiri Antolojisi (1940, 1946) 
Namık Kemal' in Talim-i Edebiyatı üzerine bir Risalesi (1950) 
Leyla ve Mecnun (1956), Fuzuli'nin eserinin tenkidi

Romanları:
İşleyen Yara (yayımlanmadı) 
Kolejli Nereye (1977)

Şükûfe Nihal Başar (1896-1973)

1896'da İstanbul'da doğdu.

 Eğitimine özel hocalardan ders alarak başladı.

 İstanbul Darülfünun'u Edebiyat Fakültesi Coğrafya Bölümü'nden mezun oldu.

Uzun süre İstanbul Kız Lisesi'nde coğrafya ve edebiyat öğretmenliği yaptı.

Başlangıçta Tevfik Fikret'in etkisinde aruz ölçüsüyle şiirler yazarken zaman içinde Milli edebiyat akımının ilkelerine uygun olarak hece ölçüsünü kullanmaya başladı.

Devrinin tüm şairleri gibi Edebiyat-ı Cedide, Fecri Ati ve Milli edebiyat akımı arasında sıkıştı kaldı.

Güneş, Varlık, Aydabir, Çınaraltı, Şadırvan gibi dergilerde yayınlanan ve çoğu hece vezniyle yazılmış şiirlerinde lirizm ve kadınsı bir içtenlik dikkat çeker.

 Milli uyanış hareketi içinde de yer aldı, Fatih Mitinginde etkileyici bir konuşma yaptı.

''Türk Kadınlar Birliği'nin kurucuları arasındadır.''

1973'te İstanbul'da yaşamını yitirdi.

Eserleri

Ali Ulvi Elöve (1881-1975)

 

Bir süre Türk Dil Kurumunda Terim Kolu uzmanı olarak çalıştı.

 Türk dili araştırmaları ile tanındı. Ayrıca çocuk şiirleri yazdı.

''Dağ Başını Duman Almış'' sözleriyle başlayan ''Gençlik Marşı'' onun eseridir. 

OKUMADAN GEÇME!

“Birinci umumi harbin aleyhimize döndüğü, gençliğin ve herkesin ye'se düştüğü zamanlardı. Memleketi saran endişeler, her şeye rağmen ümitlerle dolu olan ruhumu eziyor, zihnimi her an didikliyordu. Bu elemli havayı biraz dağıtıp gençlere azim ve ümit, metanet ve kalb kuvveti verir ümidiyle kalemim o yılda bu konuyu seçmişti”. Marş ilk defa Moda'daki İstanbul Erkek Öğretmen Okulu'nda (St. Joseph Binasında) söylenmiş, 1916 yılında “Kadıköy İttihat Spor Çayırı'nda” İstanbul Erkek Öğretmen Okulu'nun öğrencilerinin Selim Sırrı Tarcan nezaretindeki beden eğitimi gösterilerinde söylenmiş, daha sonra da marş, ağazdan kulağa hızla yayılmıştır. Mustafa Kemal'in ilk olarak 19 Mayıs 1919 da Samsun'a çıkmasıyla birlikte bu marşı söylemeye başladığı bilinmektedir. 


15 Ağustos 1975 tarihinde vefat etti. 



ESERLERİ:

Şiirleri: 

Çocuklarımıza Neşîdeler (1912) 
Çocuklarımıza Şiir (1959) 

Derlemeleri-araştırmaları: 

Türkçe Hekimlik Terimleri Üzerine Bir Deneme (Dr. I. İşçil ile, 1944) 
Edebiyat ve Söz Sanatı Terimleri Sözlüğü (M. A. Ağakay ve A. Dilaçar ile, 1948) 
Dilbilim Terimleri Sözlüğü (Mehmet Ali Ağakay ve Agop Dilaçar ile, 1949) 

Çevirileri: 

Küçüklere Çamur İşleri Nasıl Yaptırmalı (Garsen'den) 
Türk Dili Grameri (Jean Deny'den, 1941) 
Mikyasü'l-Lisan ve Kıstasü'l-Beyan (Konuşmanın ve dilin ölçüleri 
Kütahyalı Abdurrahman Hoca'nın eserinin açıklamalı tercümesi, 1952)